Dziś powracam do jednej z najlepszych książek o szkole:
„Sposobu na Alcybiadesa” Edmunda
Niziurskiego. Bohater zbiorowy – klasa
VIII A - usiłuje uniknąć tego – czego w szkole uniknąć się nie da.
Chodzić do szkoły- chłopcy nawet trochę lubią, ale
towarzysko – bez ocen, odpytywania i klasówek.
Niestety, nauczyciele jakoś bez tego żyć nie potrafią. Dla tzw „grona” są to rzeczy potrzebne, jak
tlen. Zdesperowani uczniowie poszukują
sposobu, aby uniknąć nieprzyjemnych szkolnych przygód. Kupują od starszych
kolegów sposób na jednego z nauczycieli -historyka zwanego Alcybiadesem. Dzięki
temu wiedzą, kto i kiedy będzie wyrwany do odpowiedzi i o co zapytać, aby
nauczyciel poprowadził wykład bez pytania. I jest pięknie. Sposób działa.
Wszyscy zadowoleni. Na każdej lekcji
uczniowie umieją wszystko śpiewająco –
wiedzą, kiedy będą sprawdzani i na ten dzień – raz w miesiącu – uczą się – w
interesie spokoju reszty klasy. Mało tego – zadają ciekawe pytania i wydają się
być zainteresowani przedmiotem. Oczywiście – złoty sen nie trwa długo. Klasa
VIII A zostaje wytypowana do oprowadzenia
po mieście wycieczki młodych historyków z zaprzyjaźnionej szkoły. Chłopcy orientują się, że będą musieli
wykazać się i to w warunkach – których wcześniej nie da się przewidzieć za
pomocą „sposobu na Alcybiadesa”. W
przypływie rozpaczy postanawiają opowiedzieć wszystko nauczycielowi, przypuszczając,
że to go załamie.Ten jednak mówi im, że dość szybko odkrył, co się dzieje i nie tylko dał się nabrać, ale
świadomie podjął grę. Delikatnie prowadził klasę tak, aby tematy podejmowanych
dyskusji były zgodne z programem nauczania.
Wiedział! Od początku wiedział i tylko udawał naiwnego!
Najlepsze jednak przed nami. W czasie wycieczki okazuje się,
że VIII A dysponuje sporą wiedzą
historyczną i to w bardzo oryginalnym ujęciu. Chłopcy zaskakują przede
wszystkim siebie, ale wprawiają też w osłupienie dyrektora szkoły.
Co z tego wynika?
Przede wszystkim pytanie: czy czasami nauczyciel nie powinien odłożyć na półkę nadętej powagi
urzędu? Czy zawsze musimy funkcjonować w miniaturze korporacji? Czy nie za wcześnie fundujemy naszym dzieciom
„wyścig szczurów”?
Czy nauczyciel to urzędnik? Jak sprawdzana jest nasza praca: kontroluje się, czy wymagana ilość godzin została zrealizowana i
zapisana w dzienniku pod odpowiednimi numerkami. Urzędników, dzieci w ogóle nie obchodzą. Są tylko peselami, układanymi w tabele wg dat
urodzenia, miejsca zamieszkania i umiejscowienia w staninach (to pojęcie z
badania EWD). Pojedynczy uczeń się nie liczy. I piszę to, ze świadomością, ze
jest coś takiego jak ewaluacja, która z założenia miała być spojrzeniem na
szkołę z perspektywy rodzica i ucznia. Spytajcie w szkołach, które mają to już
za sobą. To kolejny proces produkowania
papierów i wypełniania rubryczek. Oddaliśmy szkołę w ręce biurokratów. Szkoła nieszablonowa – taka jak nasze – nijak
do tego systemu nie pasuje. ( Dla zainteresowanych: www.profesor.drl.pl)
I sprawa druga, ważniejsza. Czy groźba wyrwania do tablicy w
każdej chwili rzeczywiście powoduje, że uczniowie lepiej i efektywniej
opanowują zadany materiał. Zastanawiam się czasami, czy można by zrezygnować w
szkole z tzw „odpytywania” i zająć się po prostu dyskusją nad czymś ciekawym?
Większość uczniów i tak uczy się „do klasówki”, a ci którzy wolą
systematyczność - będą pracować. Czy
naprawdę w XXI wieku nie ma innego sposobu sprawdzenia wiedzy, jak tylko
stawianie pod tablica i publiczna weryfikacja, w najmniej spodziewanym przez
ucznia momencie? A gdyby tak……
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz